Wiktenauer logo.png

Johannes Lecküchner/Weckerhaw

From Wiktenauer
Jump to navigation Jump to search

|- valign="top"

| rowspan="2" |
Cgm 582 014v.jpg

|

Do the Wecker skillfully
Turn the point to the face
Who is doing Wecker well with steps
Stretches many strokes a lot

Here the master has explained and told about the first chapter with his characteristics. Now he commences to the other chapter and says: Do the Wecker skillfully, etc. Now notice that the Wecker is one of the four displacements against the four guards, as with it one obtains the Stier and the Eber, and the strokes from below. |

Weck aüff behendt,
Den ort zw gesicht wendt,
Wer mit schritten wol becket,
Vil hew er ser strecket.

So nw der meyster daß erst stuck auß gelegt hat und erczelt mit seyner eygenschafft nw hebt er an [12r] daß ander stuck und spricht weck auff wehendt etc Nw merck daß der wecker ist der vyer verseczen eyneß wyder dy vyer leger wann do mit gewynt man den stiren und den eber und dy unterhew etc. |

[14v] Wëck auff behendt
Ortt zu gesicht wendt
Wer mit schritt[e]n woll weckett
Vill hew er ser streckett

So nw der meyste[r] das erst capit[e]l auß gelegt hatt vnd erzeltt mit seine[r] eyg[e]nschafft Nw hebtt er an das ande[r] capit[e]l vnd spricht weck auff behendt [etc] Nü merck Das der wecker ist der vie[r] versetz[e]n eyns wide[r] die vier lege[r] wann da mitt gewindt ma[n] den stir[e]n vnd den eber vnd dy vnte[r]hew [etc] |

Weck vff behind
Den ortt zu gesicht wind
Wer mit schritten wol wicket
Vil haulb er sere strecket

Hie saget der meinst~ von eyme~ haupt stueck vnd von [51r] eyne~ haulb vnd ist genat der wecker haulb der ander | | | Der weckher haw mit seinnen stuckhen

Weckh auf behennd
den ort zu dem gesicht wend
Wer mit schreyten wol merckt.
vil haw er damit sterckt

Nun merckh Das der wecker haw Ist der vier versetzen ainns wider die vier Leger. wann damit pricht man den Stier. den Eben vnnd die vnnderhaw | | | |

|- valign="top" | Then, perform the Wecker this way: when you come to a man with the Zufechten and he stands against you and holds his Messer in front of the head in the guard of the Stier on his left side, put your left foot forwards and have your Messer on your right shoulder or in the Schrankhut at the right leg and leap with the right foot well to your right side and strike to him with the right edge well on his Messer. “Simultaneously” wind the point into his face. | Item den wecker mach alzo wenn dw mit dem zw vechten zw dem man kumbst stet er den gegen dir und hellt seyn messser fuer den kopff yn der hut deß stiren auff seyner lincken seytten So secz den lincken fueß fuer und hab deyn messer auff deyner rechten achseln oder yn der schranckhut pey deynem rechten payn und spring mit dem rechten fues wol auff deyn rechte seytten und schlag yn mit der rechten schneyden wol auff seyn messer yndeß wendt ym den ortt in daß gesicht etc. | It[em] Den wecke[r] mach alzo wenn dw mit dem zuuecht[e]n zu dem man kumbst stet er denn[e] geg[e]n dir vnd helt sein mess[er] für den kopff In der hutt des stir[e]n auff seine[r] linck[e]n seitt[e]n so setz de[n] linck[e]n füß fur vnd hab dein messe[r] auff deine[r] recht[e]n achsel od[er] In der schranck wey dem recht[e]n pein vnd spring mit dem recht[e]n fuß woll auff dein rechte seitt[e]n vnd schlag In mit der recht[e]n schneyd[e]n wol auff sein messe[r] Indes windt Im de[n] ort In das gesicht [etc] | Itm~ den wecker tribe also wan du mit dem zu° vechtñ zu dem man kümpt Stett er dan gege~ dir vnd hebt dz messer vor din kopff in der hut deß stiers vff siner linckñ site~ So setz dine~ linckñ fus fur und heb din messer vff diner rechten achßell oder in der schranckhutt by dinen rechtñ beyn vnd spring mit dinen rechtñ fus wol vß vff din rechtñ syte~ vnd schlag in mit der rechtñ schnide~ wol vff sin messer Indes wind im den ortt In daß gesichtt | | | [145v] Item den weckherhaw Mach allso wann du mit dem zufechten zum Mannd kumpst. steet er dann gogen dir vnnd hellt den Duseggen vornnen fur den kopff In der hut des Stiers auf seinner Linnckhen seitten so setz dein Linncken fuosz fur. vnnd halt dein Duseggen auf deiner Rechten achsel. oder Inn der. schrannckhut. bey deinnem rechten pain. vnnd sprinng mit deinem rechten fuosz wol auf dein rechte seitten vnnd schlag In mit Lannger schneid wol auf seinn Duseggen. Indes winnd Im den Ort Inn das Gesicht. | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 015r.jpg
|

The Wecker turns the point to the face
Overcoming the point is the end

Here the master teaches a breaking against the Zornhau Ort and speaks: The point to the face, etc. You should understand it this way: if he does the Wecker against you and wants to thrust to your face on your left side, “simultaneously” wind against his Messer on his right side and thrust to his face on his right side. |

|

[15r] Ortt zu gesicht wecker ist wend[e]n
Vberwindt ortt ist das end[e]n

Hie lertt der meyste[r] ein pruch wide[r] den zor[e]n ortt vnd spricht ortt zu gesicht [etc] Das soltu alzo ve[r]sten macht er dir den wecke[r] vnd will dir zu dem antlitz stech[e]n auff deine[r] linck[e]n seitt[e]n Indes windtt gege[n] seine[m] messer auff sein rechte seitt[e]n vnd stich Im zu de[m] gesicht seine[r] recht[e]n seitt[e]n [etc] | | | | | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 015v.jpg
|

Learn to do the Wecker to the right
Shorten, you should angle it out

Here the master teaches an element from the Wecker and speaks: Learn to the right, etc. You should understand it this way: if you do the Wecker from your left side against him on his right side, “simultaneously” as you have done the Wecker, strike against him with the short edge to his head, as it is depicted below. |

|

[15v] Recht lere weck[e]n
Kurtz scholt[1] das auß eck[e]n

Hie lertt der meiste[r] abe[r] ein stuck auß dem wecker vnd spricht Recht lere [etc] Das soltu alzo versten Machstu den wecker vo[n] deine[r] linck[e]n seitt[e]n Im auff sein rechte seitt[e]n Indes so dw den wecker gemacht hast schlag In mit der kurtz[e]n schneyd[e]n auff sein kopff wie vnd[e]n gemalt stett | | | | | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 016r.jpg
|

Do the wecker with the point to the right
Hang it or stretch straight

Here the master teaches how you should use the point from the Wecker, and speaks: To the right with the point, etc. And you should understand it this way: if you have done the Wecker on his right side from your left side, “simultaneously” wind against his Messer in the hanging point, so that the long edge is above and thrust to the face on his right side. |

|

[16r] Recht mit ortt weck
Heng den oder gerad streck

Hie lertt der meyste[r] wie dw den ortt ausß dem wecker prauch[e]n sollt vnd spricht Recht mit ortt [etc] Vnd das soltu alzo ve[r]stan wenn du den wecke[r] auff sein rechte seitt[e]n[2] gemacht hast auff von deine[r] linck[e]n seitt[e]n Indes windt geg[e]n seine[r] messer In den hang[e]nden ortt Das dy lang schneid ob stee vnd stich Im zu dem gesicht seine[r] recht[e]n seitt[e]n [etc] | | | | | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 016v.jpg
|

Do the Wecker, let the point go to the face
Wind again to the left, you should not spare with the point

Here the master states a breaking against the element described above and speaks: Do the Wecker, to the face, etc. You should understand it this way: if he thrusts with the hanging point to your face, “simultaneously” let your Messer go down below his arm and go high with the long point and thrust to his face. |

|

[16v] Weck gesicht ortt lest var[e]n
Wider windt linck ortt nit solt spar[e]n

Hie sagt der meiste[r] ein pruch wide[r] das eegemelt stuck vnd spricht weck gesicht [etc] Das soltu alzo verstan vertt er mit dem hang[e]nd[e]n ortt In dein gesicht Indes laß dein mess[er] sinck[e]n vnte[r] sein arm[e] vnd far auff mit dem lang[e]n ortt vnd stich Im zu seine[m] gesicht [etc] | | | | | | | |

|- valign="top"

| rowspan="2" |
Cgm 582 017r.jpg

|
Then, know that the Schranckhut is good and one can perform many elements therefrom. You should also perform the Wecker therefrom on both sides and perform the Schranckhut this way: |
Item wyß daß dy schranckhut güt ist und vil stuck mag man dar auß treyben und den wecker soltu dar [12v] auß machen von payden seytten nw yn dy schranckhütt schick dich alzo. |
[17r] It[e]m wiß das dy schranckhuet ist gutt vnd vill stuck mach man dar ausß treyb[e]n Dw scholt den wecke[r] auch da[r] auß treyb[e]n vo[n] payd[e]n seitt[e]n vnd schick dich In dy schranckhutt alzo |
Itm~ daß die schranckhüt güt ist vnd vil stueck mag man dar vß triben vnd den wecker soltu dar vß triben von beide~ site~ Nuer in die schranckhuett schick dich also | | | Von der schrannckhut Item merckh das die Schrannckhut. guot ist vnnd vil stuckh mag man darausz treiben. vnnd den wecker soltu darausz treiben von baiden seitten Nunn Inn die schrannckhut schickh dich also | | | |

|- valign="top" | Then, assume the Schranckhut on the left side this way: if you come with the Zufechten to the man, put your right foot forwards and hold your Messer with the point at your left side on the ground, so that the short edge is above on the Messer. And expose yourself with the right side. If he strikes from above to your opening, leap out of the stroke with your left foot well to your left side and wind the hilt of your Messer under your arm and strike at him while stepping with the long edge on his Messer near the hand and turn the short edge[3] to his head or thrust at his face and work “simultaneously” as you know it well. | Item alzo schick dich yn dy schranckhut zw der lincken seytten wenn dw mit dem zw vechten zw dem man kümbst so secz den rechten fuß fuer und hallt deyn messer mit dem ort neben deyner lincken seytten uff der erden daß dÿ kurcz schneyd an dem messer oben stee und gib dich mit der rechten seytten ploß hawt er dir den zw der plöß so schreyt mit dem lincken füß wol ausß dem haw auff deyn lincke seytten und schlag yn mit yn dem schrit mit der kurczen schneyd uber seyn messer pey der hand und wendt ym dy lang schneyd uff seyn hawbt oder stich ym zw dem gesicht alz vor etc | wenn[e] dw mit dem zuuecht[e]n zu dem ma[n] kumbst so setz dein[e]n recht[e]n fuß vor vnd hallt dein mess[er] mit dem ortt auff der erd[e]n auff deine[r] linck[e]n seitt[e]n das dy stumpff schneid geg[e]n dem ma[n] stee vnd gib dich alzo ploß mit der recht[e]n seitt[e]n haut er dir dan ob[e]n zu der ploß ein So spring auß dem haw mit deine[m] linck[e]n füß woll auff sein rechte seitt[e]n vnd wind das gehultz deines messers vnde[r] dein arm[e] vnd schlag In mit der lang[e]n schneyd[e]n auff sein messe[r] vnd wendt Im dy kurtz schneyd auff sein haubt vnd erbeit Indes als du woll weist [etc] | Wan du mit dem zu vechten zu dem man kümpst so setz dinen linckñ fus fur vñ halt din messer mit dem ort vff diner rechten site~ vff der erde~ dz die stümpff schnid oben gewendet sy am messer vnd gib dich also ploß mit der linckñ syte~ haut er dan dir zu der ploß oben In so spring vß den haulb mit dem rechtñ fus wol uff die rechte site~ vnd wind dz gehultz dz messers vntter din arm vnd schlag in mit der kurtzñ schnide~ vff sin haubtt | | | wann du mit dem zufechten zu dem Mann kompst. so setz den linncken fuosz fur. vnnd halt dein Duseggen mit dem Ort auf deinner Rechten seiten auf der Erden. das die kurtz schneid oben stee an dem Duseggen. vnnd gib dich also plosz ander linncken seitten hawt er dann zu der plosz oben ein. so spring ausz dem haw mit dem rechten fuosz. wol auf dein Rechte seitten vnnd wennd das [146r] gehultz des Duseggen vnnder dein Arm vnnd schlag. In mit der kurtzen schneid auf seinn Duseggen bey der hannd. vnnd wind Im die stumpff schneide auf sein haupt vnnd arbait Indes als du wol bericht bist seinner nechsten plösse zu. | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 017v.jpg

| Then, perform the Schranckhut on your right side in this way: when you come with the Zufechten to the man, put your left foot forwards and hold your Messer with the point to your right side so that the point is on the ground and the short edge* be turned upwards on the Messer, and expose yourself with the left side. If he strikes to you from above to the opening, leap out of the stroke with your right foot well to your right side and strike to him with the short edge on his Messer close to the hand.[4] Then, turn the long or the short edge on his head or thrust to his face as before. You can also perform the Wecker to the Stier, as it is depicted below. | Wenn dw mit dem zw vechten zw dem man kümbst so secz deyn lincken fues fuer und hallt deyn messer mit dem ortt auff deyner rechten seytten auff der erden daß dy lang schneyd oben gebendt sey am messer und gib dich alzo ploß mit der lincken seytten hawtt er dir den zw der ploeß oben eyn so spring ausß dem haw mit dem rechten fueß wol auff dy recht seytten und wynd daß gehulcz deß messerß unter deyn armen und schlag ym mit der langen schneyden auff seyn messer und wendt ym dy stumpff schneyd auff seyn hawbt | [17v] It[e]m alzo schick dich In dy schranckhuet deine[r] recht[e]n seitt[e]n wenn du mit dem zuuecht[e]n zu dem ma[n] kumbst So setz deine[n] linck[e]n fuß für vnd halt dein mess[er] mit dem ortt auff deine[r] recht[e]n seitt[e]n das der ortt auff der erd[e]n stee vnd dy kurtz schneid geg[e]n dem ma[n] stee vnd gib dich mit der recht[e]n linck[e]n seitt[e]n ploß vnd schreyt mit deine[m] rechten füß woll auß dem haw auff dein rechte seitt[e]n vnd schlag In mit der kurtz[e]n schneid[e]n auff sein mess[er] nohendt bey der handt vnd wendt Im dy lang ode[r] kurtz schneyd auff sein haubt ode[r] stich Im zu dem gesicht als vor auch magstu den wecker treyb[e]n auff den stir wie vnd[e]n gemalt ist [etc] | Itm~ Also schick dich in die schranckhutt zu der linckñ site~ wan du mit dem zu vechtñ zu dem man kümpst so setz din rechtñ fus für vnd halt dein messer mit dem ortt [51v] nahent diener lincken site~ vff der erde~ dz die kürtz schnid im messer obñ sy vnd gib dich mit der rechtñ site~ ploß haut er dir dan zu der ploß So schrit mit dine~ lincken fuß wol vß dem haulb vff din lincke site~ vnd schlag in mitte~ der kurtzen schnide~ uber sin messer by der hant vnd wind im die lang schnid vff sin hauptt oder stich im zu dem gesicht Sr weck linck nicht kurtz haulb | | | Item schickh dich aber Inn die Schrannckhut so zu der linncken seiten wann du mit dem zufechten zu dem Man kumpst. so setz dein rechten fuosz fur. vnnd halt dein Duseggen mit dem ort neben deinner linncken seitten auf der Erden. das die kurtz schneid oben stee. vnnd gib dich mit der Rechten seitten plosz. hawt er dir dann zu der plosz so schreit mit deinnem linncken fuosz. wol ausz dem haw auf linncken seitten vnnd schlag In mit der kurtzen schneid vber sein Duseggen bey der hannd. vnnd winnd Im die Lanng scheide auf sein haupt. oder stich Im zu dem gesicht als vor. | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 018r.jpg
|

Do not do the Wecker to the left, strike short
Change through the right and strike.


Here the master states an element against the guard from the Luginsland and against the Stier. And perform it in this way: when you come with the Zufechten to the man and he stands in these guards or stances announced above, and you stand in the Schranckhut, do as if you wanted to strike the Wecker to him to his left side, but do not deliver the stroke. Instead, “simultaneously” change through to the other next peak and thrust at his face to his right side, or as you change, strike the short edge over his Messer to his right side and let the point fall well over his Messer to his left side, and strike with the right edge through his head. Amen.

|

[13r] Weck linck nicht kürcz haw,
Den wechsel recht paw.


Hye sagt der meyster eyn prüch wyder dy hut auß dem luginsland und auß dem stiren den pruch treyb alzo wenn dw mit dem zw vechten zw dem gest stet er den yn dysen ob gemelten hutten eyner und dw stest yn der schranckhuet so thw sam dw ym den wecker wollest hawen zw seyner lincken seytten und verpring den haw nicht sunder wechsel yndeß [13v] durch uff dy andern negsten czynnen und stich ym zw dem gesicht oder ym wechsel so schlag dy kurcz schneyd uber seyn messer auff seyner rechten seytten und senck den ort wol uber seyn messer uff seyner lincken seytten und haw ym dy recht schneyd durch seyn kopff amen.

Sequitur textus.

|

[18r] Weck linck nicht kurtz haw
Den wechsel recht paw


Hie sagt der meyste[r] ein stuck wide[r] dy hutt auß dem lüginslandt vnd wide[r] den Stir[e]n vnd treib das allzo wenn[e] du mit de[m] zuuecht[e]n zu dem man gest stet er denn In dise[n] obgemelt[e]n hutt[e]n ode[r] leger[e]n vnd du stest Inder schranckhut so thu Im gleich als du Im den wecke[r] wollest haw[e]n zu seine[r] linck[e]n seitt[e]n vnd verpring den haw nicht Sünde[r] wechsel Indes durch auff dy andre[n] negst[e]n zinne[n] vnd stich Im zu dem gesicht auff sein rechte seitt[e]n ode[r] In dem wechsel schlag Im dy kurtz schneid vbe[r] sein mess[er] auff seine[r] recht[e]n seitt[e]n vnd senck den ortt woll vbe[r] sein mess[er] auff seine[r] linck[e]n seitt[e]n vnd haw Im dy recht schneid durch sein kopff amen

|

Weck linck/ nicht kürtz haulb
den wechsel recht paulbe


Hie saget der meinster eyn bruch wider die hu°t lu°ginßland vnd vß dem stier den bruch trib also wan du mit dem zu vechten zu dem man gest Stot er dan In den obgemelten hutten oder leger eynem vnd stest in der schranckhutt So thün glich alß dü im den wecker wollest haulben zu siner lincken site~ vnd verspring den haulb nicht Sünder wechsell Indeß durch vff die andern nesten zynnen vnd stich Im zu dem I gesichtt vff sin rechte site~ oder im dem wechschell so schlag im die kurtz schnid vber sin messer vff siner lincken site~ vnd haulb im die recht schnid durch sin kopff

Sr text[us]

Sr den wecker linck haulb | |

|

Weckh Linck nit kurtz haw
den wechsel Recht prauch

[146v] Item aber ain gut stuckh

Inn der hut Luginslannd oder Inn dem Stier den pruch treib allso wann du mit dem zufechten zum Mann geest. steet er dann Inn disen obgemellten hutten. oder leger ainnem vnnd du steest Inn der schrannckhut. so thu gleych alls du Inn den weckher wolest hawen. zu seinner linncken seitten vnnd verpring den haw nit sonnder wechsel Indes durch auf die annder nechst zinnen vnd stich In zum gesicht auf sein rechten seitten. oder Inn dem wechsel. so schlag In mit der kurtzen schneid vber seinnen Duseggen. auf sein rechten seitten vnnd sennckh den Ort wol vber sein Duseggen auff seinner linncken seitten. vnd haw Im dir recht schneid durch seinnen kopf. | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 018v.jpg
|

If he has done the Wecker to the left with changing through
Remain straight, he will be stretched

Here the master teaches a breaking against the changing through in the Wecker and speaks: Changing through to the left, etc. You should understand it this way: if he wants to change through in the Wecker from his right side to your right and does as if he wanted to strike to your left side, “simultaneously” as he changes through and thrusts at your face to your right side, remain standing with the Messer and thrust at him with the long direct point in a stretched manner to the face. And put the rear foot far outside so that you are able to reach further. |

|

[18v] Durchwechsel linck ist er weck[e]n
Pleib gerad ist er stricken

Hie lertt der meiste[r] ein pruch wide[r] das durchwess[e]ln Im wecker vnd spricht durchwechsel linck [etc] Das soltu alzo verstan wenn er durchwechs[e]n will Im wecker vo[n] seine[r] recht[e]n seitt[e]n auff dein rechte vnd thut Sam er wöll haw[e]n zu deine[r] linck[e]n seitt[e]n Indes wechselt er durch vnd stich dir zu dem gesicht deine[r] recht[e]n seitt[e]n So pleib alzo steen mit de[m] messer vnd stich Im mit dem lang[e]n gerad[e]n ortt gestrackt zu dem gesicht vnd den hin de[r]st[e]n fuß setz weidt hin auß auff das das du deste[r] weitt[er] raich[e]n mugst [etc] | | | | | | | |

|- valign="top"

| rowspan="3" |
Cgm 582 019r.jpg
|

Strike the Wecker to the left
Show the changing through with it

Here the master states a good element. If one stands in the guard of the Luginsland or in the Stier or so, and strikes to you from the Luginsland, rest in the Schranckhut on your left side and strike to him with the blunt edge to his Messer and “simultaneously” go high with the arm and change through and thrust at his face or chest to his left side.

|

Den wecker linck haw,
Durchwechsel da mit schaw.

Hye sagt der meyster aber eyn gutt stuck so eyner stet yn der huet luegynsland oder yn dem Stiren oder so er auff dich schlecht ausß dem luginsland So lig yn der schranckhut uff deyner lincken seytten und haw dy stumpff schneyd auff seyn messer yndeß far hoch auff mit dem armen und wechsel ym durch und stich ym zw dem gesicht oder prust auff seyner lincken seytten etc.

|

[19r] Den wecker linck haw
Durchwechs[e]l da mit schwa

Hie sagt der meiste[r] abe[r] ein gut stuck So eine[r] stet in der hut lunginslandt ode[r] In dem Stir[e]n od[er] so er auff dich schlecht ausß dem luginslandt So lig in der schranckhut auff deine[r] linck[e]n seitt[e]n vnd haw Im dy stumpff schneid auff sein mess[er] Indes far hoch auff mit dem arm[e] vnd wechsel Im durch vnd stich Im zu de[m] gesicht ode[r] prust auff seiner linck[e]n seitt[e]n.

|

[52r] den wecker linck haulb
durch wechschel do mit schaub

Hie saget der meinster aber eyn gut stuck in der hat lugeßlant oder in den stier oder so er vff dich schlecht vß dem luginßlant So lig in der schranckhu°tt vff diner linckñ site~ vnd haulb die stümpff schnid vff sin messer Indes far hoch vff mit dem arm vñ wechschell im durch vnd stich im zu dem gesichtt oder brust vff siner lincken site~ | |

|

Den weckher linck haw
dürchwechsel. damit. Schwa

Item mer ain gut stuckh Inn der hut luginsland oder Inn dem Stier oder so er auf dich schlecht ausz dem luginslannd. so lig Inn der schrannckhut. auf der linncken seitten vnnd haw die stumpff schneid [147r] auf sein Duseggen. Indes far hoch auf Mit dem Arm. vnnd wechsel Im durch vnnd stich Im zum gesicht oder der prust auf sein lincke seitten. | | | |

|- valign="top" | Then, if you want to try him, let ”simultaneously“ your Messer with the point to your left side and strike to him again to his right side with the sharp or the short edge. | | It[e]m wiltu In paß versüch[e]n so laß Indes dein mess[er] mit dem ortt auff dein lincke seitt[e]n vnd haw Im wide[r] ein auff sein rechte seitt[e]n mit der scha[r]pff[e]n oder kurtz[e]n schneid [etc] | | | | | | | |

|- valign="top" |
Then, if you want to try him, let “simultaneously” your Messer with the point to his left side and strike to him again to his left side with the long or the blunt edge. |
[14r] Item wiltu yn paß versuechen So laß yndeß deyn messer mit dem ortt auff seyn lincke seytten und haw ym starck wyder eyn auff seyn lincke seytten mit der langen schneyden oder stumpffen etc. | | ein anders Itm~ Wiltu In baß versuchen so loß im dz messer mit dem ortt uff din lincken site~ sencken vnd haulb im wider vff die rechte site~ mit der scharpffen oder stümpffen schnide~ uff sin lipt ~

Sr weck die flech | | | | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 019v.jpg
|

If he strikes the Wecker from the left and wants to save the point
Let the point go down directly, thrust at the throat

Here the master teaches a breaking against the changing through from the Wecker, if he wants to do the Wecker from his left side to your right side, and speaks: If he strikes the Wecker from the left, etc. You should understand it this way: if he strikes the Wecker from his left side to your right side and “simultaneously” wants to change through to your left side, remain directly with your Messer to his left side and thrust at his with the direct point or Messer to the throat or the face, as it is depicted below. |

|

[19v] Weckt linck ortt will er hel[e]n
Senck ortt geradt stoß dy kel[e]n

Hie lertt de[r] meiste[r] ein pruch wide[r] das durchwechsl[e]n auß dem wecke[r] So er de[n] wecke[r] mach[e]n wil vo[n] seine[r] linck[e]n seitt[e]n auff dein rechte seitt[e]n vnd spricht weckt linck [etc] Das soltu alzo versta[n] haut er vo[n] seine[r] linck[e]n seitt[e]n den wecker auff dein rechte seitt[e]n vnd will Indes durchwechsl[e]n auff dein lincke seitt[e]n so peleib geradt mit deine[m] messe[r] auff seiner linck[e]n seitt[e]n vnd stich Im mit gerad[e]m ortt oder mess[er] zu de[r] kel[e]n ode[r] antlitz wie vnd[e]n gemalt stett [etc] | | | | | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 020r.jpg
|

Do the Wecker to the flats
Of the masters, if you want to weaken them
As it clashes above
Stand away-this I want to praise

Here the master states a good element that you should perform this way: if you come to the man with the Zufechten, put your Messer on your right side in the Schranckhut or hold it on your right shoulder. If he strikes to you from above to the opening, strike also firmly against his stroke with the right edge. And as soon as the Messers spark together, wind “simultaneously” to the face with the point and thrust at him to the upper peaks. Or do the element that is also meant in the text: as soon as the Messers spark together, strike “simultaneously” with the short edge to the head to his left side. And “simultaneously” strike skillfully to the other opening to his right side. “Simultaneously” skillfully again to the other lower peak of his left side, “simultaneously” again to the upper peak of his right side, etc.

|

Weck dy flechen,
Den maystren wiltü sy swechen,
So eß pücht oben,
So stand ab daß will ich loben.

Hye sagt der meyster aber eyn gut stuck daß soltu alzo treyben wenn dw mit dem zwvechten zw dem man kümbst so leg deyn messer uff deyn rechte seytten yn dy schranckhüett oder hallt daß auff deyner rechten achsel hawt er dir dann oben zw der plöß so haw starck gegen seynem haw mit der rechten schneyden und alz pald dy messer zwsammen kliczen [14v] So wynd yndeß zw dem gesicht den ort und stich ym zw der obreren czynnen oder mach daß stuck daß ist auch dy maynung deß textz alz bald dy messer zw sammen kluczen so haw yndeß mit der kurczen schneyden zw dem kopff yndeß pehendtlich haw zw der andren czynnen auff seyn rechte seytten yndeß pehentlich wyder zw der anderen unteren czynnen seyner lincken seytten yndeß wyder zw der oberen czynnen seyner rechten seytten etc.

|

[20r] Weck dy flech[e]n
Den meist[e]rn wiltu sy swech[e]n
So es pucht ob[e]n
So stand ab das will ich lob[e]n

Hie sagtt der meiste[r] abe[r] ein gutt stuck das soltu alzo ve[r]sta[n] wenn[e] du mit de[m] zuuecht[e]n zu de[m] man kumbst So leg dein mess[er] In dy schranckhut ode[r] halt das auff deine[r] recht[e]n achsel haut er dir dann[e] ob[e]n zu der plöß So haw auch starck geg[e]n seine[n] haw mit der recht[e]n schneid[e]n vnd als pald dy messe[r] zusam[m]e[n] klitz[e]n So windt Indes den ortt zu de[m] gesicht vnd stich In zu der öbr[e]n zinne[n] ode[r] mach das stuck das ist auch dy maynu[n]g des textz als pald dy messe[r] zusam[m]e[n] klitz[e]n So haw Indes mit der kurtzen schneid[e]n zu de[m] kopff seine[r] linck[e]n seitt[e]n Indes haw wide[r] behentlich vo[n] eine[r] zinne[n] zu der ander[e]n als du weist [etc]

|

Weck die flech
den meinstern wiltu sie schwechen
So eß pucht oben
So stãt ab dz wil ich loben

Hie saget der meinster aber ein gut stueck dz soltu also verstan wan du mit dem zu vechtñ zu dem man kümpst oder halt daß vff diner rechten achsell haut er dir dan oben zu der ploß so haulb auch starck gege~ sinem haulb mit der rechten site~ schnide~ vnd als balde die messer zu same~ glitzen So wind [52v] Indes den ortt zu dem gesichtt vnd stich im inder obern zÿnnen oder mach s daß stueck dz auch die meÿnu~g deß text ist ~~

Sr der swech nÿm war ~ | |

|

Weckh dir flechen
den maistern wiltu sy schwechen
So es pricht oben
stee ab das will Ich loben

Item das soltu allso versteen Wann du mit dem zufechten zu dem Mann kumpst so leg dein Duseggen Inn die schrannckhut. oder halt In auf der Rechten Achsel. hawt er dann oben zu der plösz so haw auch starckh gegen seinnem haw mit der Rechten schneid vnnd bald die Duseggen zusammen glitzen. so wind Indes den Ort zum gesicht. vnnd stich Im zu der obern zinnen welliche dir werden mag. | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 020v.jpg
|

He does the Wecker around so
Hanging point-he hits the chest

Here the master states a common breaking against the Wecker and speaks: He does the Wecker, etc. You should understand it this way: if one does a Wecker on you, notice, as one Messer is going to spark on the other, “simultaneously” wind your Messer against your left side and hang the point to his chest and push him well from you. |

|

[20v] Der wecket vmb süst[5]
Henget ortt er trifft dy prust

Hie sagtt de[r] meiste[r] ein gemein pruch wide[r] den wecke[r] vnd spricht Der wecket [etc] Das soltu alzo versta[n] Macht eine[r] auff dich den wecker so merck da[r] auff wenn[e] ein mess[er] an das ande[r] klitz[e]n will Indes windt dein mess[er] geg[e]n deine[r] linck[e]n seitt[e]n vnd heng Im den ortt auff sein prust vnd scheub In woll vo[n] dir [etc] | | | | | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 021r.jpg
|

If he is going to expose himself with the Wecker
You should hook the head long

Here the master teaches another breaking against the Wecker and speaks: With the Wecker, etc. You should understand it this way: if he has done the Wecker on you, notice, as he has stroke against your Messer, “simultaneously” twitch your Messer towards you and let the point go down towards your left side and strike to him over his Messer directly to his head, as it is depicted below. |

|

[21r] Mit wecker will er plack[e]n
Lanck kopff soltu hack[e]n

Hie lertt de[r] meiste[r] ein ander[e]n pruch wide[r] den wecker vnd spricht mit weck[er] [etc] Das soltu alzo versta[n] Ist er den wecke[r] auff dich mach[e]n so merck dar auff So er geg[e]n deine[m] messe[r] ist haw[e]n Indes ku tzuck dein messer geg[e]n dir vnd senck den ortt geg[e]n deine[r] linck[e]n seitt[e]n vnd haw Im vbe[r] sein mess[er] geradt auff sein kopff wie vnd[e]n gemalt stet [etc] | | | | | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 021v.jpg
|

If he wants to use the Wecker
Twitch, go through to the right-you should dupe him

Here the master teaches a breaking against the Wecker and speaks: If he wants to use the Wecker, etc. You should understand it this way: if he does the Wecker on you as above, “simultaneously” go through to his right side over his Messer and thrust at him to the head or face, as it is depicted below. |

|

[21v] Will er den wecker prauch[e]n
Zuck durchge auff recht sölt In gauch[e]n

Hie lertt der meiste[r] abe[r] ein pruch wide[r] den wecke[r] vnd spricht will er den wecker [etc] Das soltu alzo versta[n] So er macht den wecke[r] auff dich wie vor Indes gee durch auff sein rechte seitt[e]n vbe[r] sein mess[er] vnd stich Im zu dem kopff ode[r] gesicht wie vnd[e]n gemalt stet [etc] | | | | | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 022r.jpg
|

If he has stroke the Wecker
Strike the Entrüsthau, twitch, be fond of the point

Here the master teaches a breaking against the Wecker and speaks: If he has done the Wecker, etc. You should understand it this way: if he strikes the Wecker from his right side to your left side, “simultaneously” wind your Messer to your left side and go with the hanging point high and strike to him with the Entrüsthau to his head. Or, set him the point on, as you know it well. |

|

[22r] Den wecker ist er haw[e]n
Entrüst tzuck ortes soltu dich frëw[e]n

Hie lertt de[r] meiste[r] abe[r] ein pruch wide[r] den wecke[r] vnd spricht Den wecker ist [etc] Das soltu alzo verstan hawt er vo[n] seine[r] recht[e]n seitt[e]n den wecker auff dein lincke seitt[e]n Indes windt dein mess[er] auff dein lincke seitt[e]n vnd far mit de[m] hang[e]nde[n] ortt auff vnd schlag In mit de[m] entrusthaw zu seine[m] kopff ode[r] setz Im den ortt an als du woll waist [etc] | | | | | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 022v.jpg
|

Do the Wecker to the flat roughly with commoners
Stand away: or remain above

Here the master states a good element against these who cannot fight or against the “peasant strokes.” And do it this way: if one strikes to you with a great peasant stroke, and wants to strike you honestly through the head with the Messer, hold your Messer in the Schranckhut or at the right shoulder or at the knee, so that the point of your [lit: his] Messer is against his face. And as you stand then in a stance, you can use the element, and do it on him this way: if he strikes to you, strike also together with him between the Messer and the man with the long edge. And as soon as the Messers spark together, go “simultaneously” to your left side around the head towards your right side with the Messer, and strike him to the neck. If you do not want to hurt him hard, strike to his arm. If it occurs at a “Fechtschul” tournament, strike to his stomach to his left side, roughly and peasantly, so that he feels it well.

The text follows

|

Weck dy flech grob mit doben,
Stand ab oder pleyb oben.

Hye sagt der meyster eyn gut stuck wyder dye dy nicht vechten kunnen oder wyder dy paweren straych und macht daß alzo hawt eyner auff dich mit eynem grossen pawren schlag und wyll dich durch den kopff ernestlich hawen mit dem messer so haltt deyn messer aber yn der schranckhüt [15r] oder pey der achsel oder ob dem knÿ daß dy spicz gegen dem antlicz stee deß manß und wye dw den yn eynem stant stest so magstu daß stuck prauchen und thw ym alzo hawt er auff dich so haw gleych mit ym eyn czwischen messer und man mit der langen schneydern und alz pald dy messer zw sammen kliczen so far umb den kopff mit dem messer und haw ym zw dem halz wiltü yn nicht hart wünden so schlag yn auff den armen ist aber daß auff eyner vechtschullz so schlag yn yn den pawch auff seyner lincken seytten grob und pewrisch daß erß wol enpfindt etc.

Sequitur textus

|

[22v] Weck dy flech grob mit dob[e]n
Stand ab : oder pleib ob[e]n

Hie sagtt der meiste[r] ein guttes stuck wide[r] dy die nicht vecht[e]n kun[n]en oder wider dy pawr[e]nstraich vnd mach das alzo haut eine[r] auff dich mit eine[m] gross[e]n pawr[e]nschlag vnd will dich ern[n]stlich durch den kopff haw[e]n So halt dein messer in de[r] schranckhutt oder pey de[r] recht[e]n achsel ode[r] neb[e]n dem knye das dy spitz seines messers geg[e]n Seinem[6] antlitz stee vnd wie du denn In eyne[m] standt stest so magstu das stuck prauch[e]n vnd thu Im alzo hautt er auff dich so haw auch gleich mit Im eyn zwisch[e]n messe[r] vnd ma[n] mit de[r] lang[e]n schneid[e]n vnd als pald dy messe[r] zu sam[m]e[n] klitz[e]n So far Indes geg[e]n deiner linck[e]n seitt[e]n vmb den kopff auff dein rechte seitt[e]n mitt deyne[m] mess[er] vnd haw Im zu dem hals will du Im nit zu dem hals ode[r] kopff haw[e]n so schlag In auff den linck[e]n arm[e] oder In den pauch seine[r] linck[e]n seitt[e]n grob vnd pewerisch das er seyn woll empfindt [etc] | | |

|

[147v] Weckh die flech grob mit doben
stannd ab oder bleyb oben

Item aber ain gut stuckh Wider die puffel schleg vnnd das mach allso. hawt amer auf dich mit ainnem grossen pauren straich vnnd will dich Ernstlich durch den kopff hawen. so halt dein Duseggen Inn der schrannckhut. oben bey der Rechten Achsel oder neben dem knie. das der spitz deinnes Duseggen gegen seim [sic : seinem] angesicht stee [wie du damit dein stand stest]. so magstu das stuckh prauchen. vnnd thu Im also. hawt Er auf dich so haw auch gleich mit Im ein zwischen Duseggen. vnnd dem Man. mit der lanngen schneidin. so bald die Duseggen zusammen glitzen. so far Indes gegen deinner linncken seitten. vmb den kopff auf dein Rechte seitten. mit dem Duseggen vnnd haw Im zu dem hals. wiltu In nit zu dem kopff schlagen. so schlag In auf seinen linncken arm oder wo du hin wildt. | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 023r.jpg
|

Learn to set off with the bow
And harm what is rough

Here the master teaches a breaking against the element announced above and speaks: With the bow, etc. You should understand it this way: if he wants to strike around his head and wants to strike to your neck, bend under his Messer and displace with the bow if you want [i.e., avoid the stroke by means of bowing forwards]. “Simultaneously” wind over his Messer to his right side and “simultaneously” step behind him and strike to his head. |

|

[23r] Mitt pog[e]n ler abetz[e]n
Waß grob ist letz[e]n

Hie lertt der meiste[r] ein pruch wid[r] das ee gemelt stuck vnd spricht mit pog[e]n [etc] Das soltu alzo versten So er vmb sein haubt will haw[e]n dich an deinen halß schlag[e]n will so pewg auff vnde[r] seyn messe[r] vnd versetz mit dem pog[e]n ob du wildt Indes windt vbe[r] sein messe[r] auff seine[r] recht[e]n seitt[e]n vnd trit Indes hintt[er] In vnd schlag In zu seyne[m] kopff [etc] | | | | | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 023v.jpg
|

If he wants to do the Wecker and look roughly
Thrust firmly to the throat-this dupes him

Here the master teaches a breaking against the element announced above and speaks: If he wants to roughly, etc. You should understand it this way: if he wants to strike a rough stroke to your stomach or to your head, notice, as soon as he wants to go around his head and wants to strike to you, go “simultaneously” skillfully to his neck or face. And thrust at him and push him with it from you, as it is depicted below. |

|

[23v] Grob will er weck[e]n vnd gaffen
Starck stoß kelen das gibt de[n] affen

Hie lertt der meiste[r] abe[r] ein pruch wid[r] das ee gemelt stuck vnd spricht Grob will er [etc] Das soltu alzo verstan will er den grob[e]n schlag In deyn pauch haw[e]n od[e]r an dein kopff So merck als pald er vmb seyn haubt far[e]n will vnd will dich schlag[e]n Indes far behentlich Im zu seine[m] hals ode[r] angesicht vnd stoß In starck vnd scheub In da mit vo[n] dir wie vnd[e]n gemalt stet [etc] | | | | | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 024r.jpg
|

Do the Wecker politely with squinting
To the right from the left

Here the master teaches a nice element from the Wecker and speaks: Do the Wecker politely, etc. You should understand it this way: do the Wecker from your right side to his left side and “simultaneously,” as soon as one Messer sparks on the other, turn your hand always against his Messer, so that the short edge touches him slightly on his left side. “Simultaneously” let your point go down towards the ground and go between yourself and him high to your left side and strike to him to his right side, with the short or the long edge to the head. Or, thrust, cut or do what you want. |

|

[24r] Weck höflich mit winck[e]n
Auff recht von der linck[e]n

Hie lertt de[r] meiste[r] ein hübsch stuck auß dem wecke[r] vnd spricht weck höflich [etc] Das soltu alzo verstan Mach den wecker vo[n] deine[r] recht[e]n seitt[e]n auff sein lincke seitt[e]n Indes als pald ein messer auff das ander klitz So wendt dein handt Ewchling geg[e]n seine[m] mess[er] Das dy kurtz schneid In ein wenig rür auff seine[r] linck[e]n seitt[e]n Indes senck den ortt geg[e]n der erd[e]n vnd far zwisch[e]n dich vnd In auff geg[e]n deine[r] linck[e]n seitt[e]n vnd schlag In auff seine[r] recht[e]n seitt[e]n dy kurtz ode[r] lang schneid[e]n auff sein kopff ode[r] stich schneid vnd thu was du wild [etc] | | | | | | | |

|- valign="top"

| rowspan="3" |
Cgm 582 024v.jpg
|

Notice the weak
Take the neck without danger

Then, the master states an element against the “weak” in the displacement and perform it this way: if you have bound him firmly with the Wecker on his Messer, and he is “weak in the binding”, wind “simultaneously” your Messer to his right side and take him by his neck. And come to help your right hand with the left one on the “binding,” and as you have pressed him a bit down, let the left hand go from the Messer, and hold him firmly with the right one. If he raises his Messer with the “strong,” strike to him again quickly below his Messer to his head or neck to his right side. If he is so “strong” that you cannot perform this element and you want to wind to the neck, work quickly with the “weak” to the next peak of the other side.

|

Der swech nymb war,
Den halz nym ungefar

Hye sagt der meyster eyn stuck wyder dye swach yn der versaczung sÿn und treyb daß alzo so dw ym mit dem [15v] wecker starck auff seyn messer pyndest ist der den swach ym pant so wyndt yndeß auff seyn rechte seytten deyn messer und nymb yn pey dem halz und kum der rechten zw hilfft mit der lincken an daß pandt und so dw yn eyn wenick nyder gedruckt hast so laß dy lincken hant wyder von dem messer und hallt yn mit der rechten vest hebt er den mit der sterck auff seyn messer so haw ym wÿder snel unter seyn messer zw seynem hawbt oder halz Ist er aber sterck so dw zw dem halz wynden wild so erbayt mit der swech schnel zw dem negsten andren czynnen etc

|

[24v] Der swech nymb war
Den halß vach vngevar.

Hie sagt der meiste[r] ein stuck wide[r] die swach In der versatzu[n]g sein vnd treib das alzo So dw Im mit dem wecker starck auff sein mess[er] pindest ist er denn[e] swach Im pandt So windt Indes auff sein rechte seitt[e]n deyn mess[er] vnd nymb In bey dem hals hebt er den mit der sterck auff sein mess[er] So haw Im wide[r] schnel vnde[r] sein mess[er] zu seine[m] haubt auff seyne[r] recht[e]n seitt[e]n ist er abe[r] als starck das du das stuck nicht treyb[e]n kanst So erbeit schnel mit der swech zu der negst[e]n plöß eyner andre[n] zynne[n]

|

der schwech nim war
den hals nim on gefar

Hie saget der meinster eyn stueck wider die die schwach in versatzüng sint Vnd tribe dz also so du Im mit dem wecker starck vff sin messer bindest Ist er dan schwach im pand so wende Indeß vff sin rechte~ site~ din messer vnd nÿm In bÿ dem hals vnd küm diner rechtñ site~ zu hilff vnd so du In ein wenig nider getruck hast mit den messer so loß din linckñ hãt wider von dem messer vnd halt In mit diner rechtñ hant fest hebt er dan mit der sterck uff sine messer so haulb im wider schnell vntter sin messer zu° sine~ haupt oder hals ist er aber also starck so du zu dem hals winden wiltt So arbeit mit der schwech schnell zu der andern nesten zÿnnen

Sr der entrust haulb nympt | |

|

[148r] Der schwech Nymb war
den hals nymb vngefar

Item aber ain gut stückh Wider die / die schwach Inn der versatzunng seind vnnd treib das also. so du Im mit dem wecker haw starckh auf sein duseggen pindest. Ist er dann schwach Im bannd. so wind Indes auf sein rechten seitten seins Duseggens vnnd Nimb In bey dem hals vnnd kum der Rechten hannd zu hilff. mit deinner linncken hinden an das pannd. vnnd so du In ain wennig Nider getruckht hast. mit dem Duseggen. so lasz dein linncke hannd wider vonn dem Duseggen vnd halt Im mit der rechten hannd veest. hellt er dann mit der sterckh auf sein Duseggen. so haw Im wider schnell auf sein haupt oder hals. Ist er aber zu starckh. so arbait mit der schwech Im zu den vnndern zwu zinnen. | | | |

|- valign="top" | Then, you should know that you cannot have one for long with the Messer on his neck with one hand. | Item dw solt wyssen daß dw eynem nicht lang magst pey dem halz mit eyner hand ym messer halten | It[e]m Du solt wiss[e]n das du nit lang magst eyne[n] halt[e]n mit dem mess[er] bey dem hals mit eyner handt | | | | auch soltu wissen das du ainnem nit lanng bey dem hals magst hallten mit ainer hand am Duseggen. | | | |

|- valign="top" | That is why notice that as soon as you work towards his throat, thrust at him to his face or do as it is stated above. As when you go to the throat, the meaning is not that you should hold him there for long, but that you also deceive them and “simultaneously” do what you want. [The text] follows | dar umb merck alz pald dw ym nach dem halz arbayttest alzo pald stich ym zw dem gesicht oder thw alz oben stet wann so dw zw dem halz ferst ist dy maynung nichtt daß dw yn da lang halten soelt sünder [16r] daß dw yn auch verfuerest und yndeß machest waß dw wild etc. Sequitur | da[r] vmb merck als pald du Im nach dem hals arbeittest als pald stich Im zu dem gesicht [etc] | | | | Darumb Merckh alsz bald du Im nach dem hals arbaitest. allso bald stich Im zum gesicht oder duo, als oben steet. dann so du zu dem hals ferst mit dem Duseggen. Ist die Warnnung nit das du Inn lanng hallten sollest. sonder das du In verfierest darmit vnd Indes machest was du wildt. | | | |

|}
  1. schalt = Schwung ( Hennig, S279 )
  2. The word “seitten” was added later.
  3. The CPG 430 reverses the edges, binding with the short edge and striking with the long edge.
  4. The CPG 430 instructs to hold the long edge up and to execute the strike thus: "wind the hilt of the Messer under your arm and strike to him with the long edge to his Messer and turn the blunt edge to his head"
  5. vmb süst = umsonst; sus = sunst ( Baufeld, S231 )
  6. The writer probably intended to write “deinem”