Wiktenauer logo.png

Johannes Lecküchner/Entrüsthaw

From Wiktenauer
Jump to navigation Jump to search

|- valign="top"

|
Cgm 582 025r.jpg

|

The Entrüsthau takes
What comes from above

Here the master commences to speak about the third element and paragraph in the Messer and explains it with its features and speaks: the indignation etc. Now notice that the Entrüsthau breaks the guard from the Luginsland and all the strokes that are struck from above downwards. And perform it this way: if you come to him with the Zufechten and he stands against you and holds his Messer with the stretched arm over the head in the guard Luginsland, and waits for you, notice, as you come close to him, put your left foot forwards and hold your Messer to the ground, so that the flat is against your torso on your right side. If he steps to you and endangers you with a stroke, you should go “before” and leap with the foot well to your right side. And while leaping turn your Messer with the hilt in front of your head, so that the thumb is downwards. And strike to him with the blunt edge to his left side to the upper peak. However, if he comes sooner with the stroke than you, leap with the right foot and with the displacement described above out of the stroke well to your right side and strike to him with the Entrüsthau long from the arm to his head. |

Er entrüst nymbt,
Waß von oben dar kümptt.

Hye hebt der meyster an zw sagen von dem tritten stück ym messer und erlewttert daß mit seyner aygenschafft und sprich der entrust etc Nw merck der entrüsthaw pricht dy hüt vom lüginsland und alle hew dy von oben nyder gehawt werden und treyn den alzo wenn dw mit dem zw vechten zw dem man gest stet er denn gegen dir und helt seyn messer mit auff geracktem armen uber daß hawbt yn der hüt und wart auff dich so merck wenn dw nohent zw ym kümbst so secz deynen lincken fuß fuer und hallt deynn messer auff der erden daß dy flech gen dem leyb stee an deyner rechten seytten drit er den zw dir und tzawet dir [16v] zw schlagen so soltu vor kummen und spring mit dem fuß woll auf deyn rechtne seytten und ym sprung wendt deyn messer mit dem gehulcz fuer deyn hawbt daß der dawm unten stee und schlag ym zw mit der stumpffen schneyden zw seyner lincken seytten zw der oberen czynnen kumbtt er aber ee mit dem haw den dw so spring mit dem rechten fuß und mit der vorgeschriben versaczung auß dem haw wol auff deyn rechte seytten und schlag yn mit dem entrusthaw lanck auß dem armen zw seyner haubt |

[25r] Der entrüst ny[m]bt
waß on ob[e]n dar kü[m]pt

Hier heb der meiste[r] an zu sag[e]n vo[n] der dritt[e]n stuck vnd capitl Im mess[er] vnd erlewttert das mit seine[r] eyg[e]nschafft Nu merk der entrusthaw pricht dy hut vom luginslandt vnd alle hew dy vo[n] ob[e]n nyd[er] gehawt werd[e]n vnd treibt den alzo wenn[e] du mit dem zuuecht[e]n zu dem gest vertt er denn geg[e]n dir vnd helt sein mess[er] mit ausgerackt[e]m arm[e] vbe[r] das haupt In der hut luginslandt vnd wartt auff dich So merk wenn du nohe[n]t zu Im kumbst So setz deine[n] link[e]n fuß fur vnd halt dein messe[r] auff der erd[e]n das dy flech geg[e]n deine[m] leibe stee an deine[r] recht[e]n seitt[e]n tritt er denn zu dir vnd drött dir zu schlag[e]n so soltu vor kum[m]e[n] vnd spring mit dem fuß woll auf dein rechte seitt[e]n vnd Im sprung wendt dein mess[er] mit dem gehultz fur dem haubt das der dawm vnd[e]n stee vnd schlag Im zu mit der stumpff[e]n schneyd[e]n zu seine[r] linck[e]n seytt[e]n zu der obr[e]n zinne[n] kumpt er abe[r] Ee mit dem haw den du so spring mit dem recht[e]n fuß vnd mit der vo[r] gestrib[e]n[1] versatzu[n]g auß dem haw wol auff dein rechte seytt[e]n vnd schlag In mit dem e[n]trusthaw lanck auß dem arm[e] zu seine[m] haubt [etc] |

der entrüest nÿmpt
[53r] Waß von oben dar kümp

Hie saget der meinster von dem entrusch haulb Nü merck den entruest haulb wan du mit dem zu fechtñ zu dem man kümpst fertt er dan gege~ dir vnd helt sin messer mit vff gerechtten arm vber dz haubtt in der hutt vnd wartt vff dich So merck wan du nahent zu im kümpst So setz din lincken fus fur vnd halt din messer vff der erde~ dz die flech gege~ dem lieb stee an diner rechtñ sytñ drit er dan zu dir vnd dreulbett dir zu schlage~ So soltu vor kumen So spring mit dem fuß woll vff din rechte~ site~ vnd im sprüng wende din messer mit dem gehultz fur din haueptt dz der thuem vntte~ ste vnd schlag inn zu° mit der stümpffe~ schnide~ den zu siner linckñ site~ zu der obern zÿnnnen kümpt er abe ee mit dem haulb wan du So spring mit dem rechten fuß vnd mit der vor geschribenen versatzüng vß dem haulb woll vff din rechte~ site~ vnd schlag in mit dem entruescht haulb langck vß dem haulb arm zu sinen hauptt ~

Sr Ruest zu der sterck

Ser text[us] | | | [149r] Der entristhaw mit Seinnen stücken

Item merckh der Enntristhaw. pricht die hut Luginslannd vnnd alle hew die von oben nidergehawen werden. den haw mach also wann du mit zufechten zum Mann kumpst. fert er dann gegen dir vnnd hellt sein weher mit aufgerecktem arm vber sein haupt Inn die hut vnnd wart auf dich. so merckh wann du nahent zu Im kumpst. so setz deinnen lincken fuosz fur. vnnd halt dein Duseggen auf der Erden das die flech gogen dir stee an deinner Rechten seitten trit er dann zu dir vnnd treuwet dir zuschlagen. so spring mit dem linncken fuosz wol auf dein rechten seitten. vnnd Im sprunng wennd dein Duseggen mit dem gehultz fur dein haupt. das der dawm vnnden stee. vnd schlag Im zu seinner linncken seitten zu der obern zinnen. | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 025v.jpg
|

Do the Entrüsthau to the strong
Notice your work with it

It is to be known that when you strike to him with the Entrüsthau, you should do it with the “strong” of your Messer. If he displaces, go high with the “strong” of your Messer to the “weak” of his Messer. If you grasp with the “strong” his “weak,” you should mutate to him over his Messer to the other peak from above to the neck. In case you cannot come to this, work from the doubling behind the blade of his Messer and strike to his head. If he is too strong in the displacement, so that you cannot come to these elements, work with the crosspiece or with the “guarding nail” and push his Messer with it aside, and strike with the Entrüsthau to the other peak.

|

Rust zw den czynnen,
Kumbst dar eyn dir wirtt gelyngen.

Hye wirst gelertt daß dw dich fleyssig solt remen der vyer czynnen so magstu den man dester gewyser haben und den künstenlichen zw hawen und nicht haw zw dem messer alz dw den vor unterricht pist wenn [17v] eyner mit dem zw vechten zw dir kumbt stet er denn gegen dir ynn der hüt luginslandt So spring mit dem rechten fuß gegen ym woll auff deyn rechte seytten und schlag yn mit dem entrust haw zw der oeberen czynnen versecz er den so schlag aber pald zw der unteren czynnen seyner rechten seytten alzo haw den haw von eyner czynnen zw der anderen und wildw daß dir geling so soltu mit yetlichen entrust haw zw den oberen czynnen schlagen versecz er den so schlag aber pald zw der oberen czynnen seyner rechten seytten alzo haw den haw von eyner czynnen zw der anderen und wildw daß dir geling so soltu mit ytlichem entrusthaw weyt auß springen auff eyn seytten und mit dem armen gib dich wol hyn umb so hastu den man dester gewyser und magst ym an seyn haubt eyn gute ruer geben yndeß soltu dich pebaren daß dw deyn schilltt daß ist dy versaczung soltu woll fuer deyn hawbt etc. Sequitur textus.

|

[25v] Rust zu der sterck
Dein erbeyt da mit merck

Es ist zu wissen wenn[e] dw Im mit dem et entrusthaw zu hawest das soltu thun mit sterck deines messers versetzt er denn so far auff mit der sterck deynes messers nach der swech seines messers So du pegreuffest mit der sterck seyn swech so soltu mutir[e]n Im vber sein mess[er] zu der andren zinne[n] ob[e]n zu dem hals so du abe[r] nicht da[r] zu kum[m]en magst So erbeyt auß dem duplir[e]n hint[er] seynes messers kling[e]n vnd schlag Im zu dem kopff Ist er abe[r] mit der versatzu[n]g zu starck das du zu den stück[e]n nicht kum[m]e[n] magst so erbeyt mit dem kreutz oder mit dem wernag[e]l vnd stoß Im sein messer da mit hyn weck vnd schlag Im mit dem entrusthaw zu der andre[n] zynne[n] [etc]

|

[53v] Ruest zu der sterck
din arbeit do mit merck

Hie saget der meinster wan dü mit dem entruesch haulb zu haulbest daß soltu thun mit sterck dineß messers versetz er dan So far vff mit der sterck dineß messers noch der schwech sines messers So du begriffest mit der sterck sin schwech So soltu mütire~ Im vber sin messer zu der anderñ zynnen oben zu dem hals Aber so dü nit dar zü kümen magst So arbeit vß dem duppliren hinder sins messers clinge~ vnd schlag im zu dem kopff Ist er aber mit der versatzung so starck dz du zu dem stueck nit kümen magst So arbeit mit dem crutz oder mit dem werenagell Stoß sin messer do mit hÿn wegck vnd schlag in mit dem entruscht haulb zu der anderñ zÿnnen ~

Sr Feler verfurett | |

|

[149v] Rist zu der sterckh
dein arbait damit vermerckh

Item es ist zu wissen Wann du Im mit dem Entristhaw zu hawest. soltu es thun mit sterckh deinnes Duseggens. versetzt er dann so far auf mit sterckh deinnes Duseggen nach der schwech seines dussegen so begreifstu mit der sterckh seinn schwech. Indes Muttier Im vber sein Duseggen zu der anndern zinnen. oben zu dem hals aber so du mit zukummen magst. so arbait mit dem Duplieren hinder seinnes duseggen klingen vnnd schlag. In zu dem kopff. ist er aber mit der versatzunng zu starckh. das du zu den stucken nit kummen magst so arbait mit dem Creytz oder wehr nagel. vnnd stosz sein Duseggen. damit wegck vnnd schlag In mit dem Entristhaw zu der anndern zinnen. | | | |

|- valign="top" |

|

Do the Entrüsthau to the peaks
If you come in, you will succeed

Here you are taught that you should always remember the four peaks, so that you can have the man the surer and you can strike to him bravely. And do not strike to the Messer, as you were taught before. If one comes to you in the Zufechten and stands against you in the guard of the Luginsland, leap with the right foot against him well to your right side and strike to him with Entrüsthau to the upper peak. If he displaces, strike quickly to the lower peak of his right side-that is, strike the stroke from one peak to the other and if you want to be successful, you should strike with every Entrüsthau to another peak. If he displaces, strike quickly to the upper peak of his right side-that is, strike the stroke from one side to the other and if you want to be successful, you should leap far with every Entrüsthau to the side, and move well around with your arm. This way, you have the man the surer and you can give a good stroke to his head. “Simultaneously” you should pay attention that you hold your shield, that is, the displacement, well in front of your head.

|

Rust zw den czynnen,
Kumbst dar eyn dir wirtt gelyngen.

Hye wirst gelertt daß dw dich fleyssig solt remen der vyer czynnen so magstu den man dester gewyser haben und den künstenlichen zw hawen und nicht haw zw dem messer alz dw den vor unterricht pist wenn [17v] eyner mit dem zw vechten zw dir kumbt stet er denn gegen dir ynn der hüt luginslandt So spring mit dem rechten fuß gegen ym woll auff deyn rechte seytten und schlag yn mit dem entrust haw zw der oeberen czynnen versecz er den so schlag aber pald zw der unteren czynnen seyner rechten seytten alzo haw den haw von eyner czynnen zw der anderen und wildw daß dir geling so soltu mit yetlichen entrust haw zw den oberen czynnen schlagen versecz er den so schlag aber pald zw der oberen czynnen seyner rechten seytten alzo haw den haw von eyner czynnen zw der anderen und wildw daß dir geling so soltu mit ytlichem entrusthaw weyt auß springen auff eyn seytten und mit dem armen gib dich wol hyn umb so hastu den man dester gewyser und magst ym an seyn haubt eyn gute ruer geben yndeß soltu dich pebaren daß dw deyn schilltt daß ist dy versaczung soltu woll fuer deyn hawbt etc.

Sequitur textus.

|

[26r] Rüst zu den zynnen
Kumbst dar eyn dir wirtt geling[e]n

Hie wirst gelertt das du dich fleyssig solt reme[n] der vye[r] zynne[n] So magstu den man deste[r] gewiser hab[e]n vnd dem kun[e]lich zu haw[e]n vnd nicht haw zu dem messer als du den vo[r] vnte[r]richt pist wenn[e] eine[r] mit dem zuuecht[e]n zu dir kumbt stet er dann[e] geg[e]n dir yn der hut luginslandt So spring mit de[m] recht[e]n fuß geg[e]n Im woll auff deyn rechte seytt[e]n vnd schlag In mit dem entrusthaw zu der obre[n] zynne[n] ve[r]setzt er den so schlag abe[r] pald zu der vndre[n] zynne[n] seyne[r] recht[e]n seytt[e]n alzo haw den haw vo[n] eyne[r] zynne[n] zu der andre[n] vnd wiltu das dir geling so soltu mit ytlich[e]m entrusthaw zu der obr[e]n zynne[n] schlag[e]n versetzt er denn So schlag abe[r] pald zu der obre[n] zynne[n] seyne[r] recht[e]n seytt[e]n alzo haw den haw vo[n] eyne[r] seytt[e]n zu der andre[n] vnd wiltu das dir geling so soltu mit ytliche[n] Entrusthaw weyt auß spring[e]n auff eyn seytt[e]n vnd mit dem arm[e] gib dich woll hyn vmb So hastu den man deste[r] gewyste[r] vnd magstu Im an seyn haubt woll eyn gutte Rür geb[e]n Indes soltu dich pewar[e]n das du dein schilt das ist dy versatzu[n]g woll fur dein haubt haltest [etc] | | |

|

Rust zu den Zinnen
kumpst darein dir wirt gelingen

[150r] Item hie wirst Gelert das du dich fleyssen solt der vier plössen oder zinnen so magstu den Mann dester gwiser haben Im auch gar kecklich zu hawen vnnd nit haw dem duseggen zu. als du dann vor vnnderricht bist. Wann ainner mit dem zufechten zu dir kumpst. steet er dann gegen dir Inn der hut luginslannd. so spring mit dem rechten fuosz gegen Im wol auf sein rechte seitten vnnd schlag Im mit dem Enntrusthaw zu der obern zinnen. versetzt er dann so schlag aber bald zu der vnndern zinnen seinner Rechten seitten. also haw den haw vonn ainner zinnen zu der anndern. vnnd wiltu das dir geling. so soltu mit Jetlichem Entrusthaw soltu weit ausz sprinngen. auf ain seit. vnnd mit dem arm gib dich wol hinnumb. so hastu den Man dester gewiser vnnd magst Im an sein haupt ain gute Ruor geben. Indes soltu dich bewaren. das du den schildt. das ist die versatzunng wol fur dein haupt haltest. | | | |

|- valign="top"

| rowspan="2" |
Cgm 582 026v.jpg
|

The feint deceives
It strikes the peaks as it wishes

Here the master teaches how one should feint with the Entrüsthau, as with the feints the masters who want to displace only and who strike to one’s Messer are duped a lot.

|

[18r] Feler verfüret,
Dy czynnen nach wünsch er rueret.

Hye lert der meyster wye man mit dem entrüsthaw felen solt wann mit denn feleren werden dy meyster ser geplewtt dye dy newer verseczen woellen und hawen nach dem messer deß manß und nicht ni zw den czynnen deß mannß

|

[26v] Feler verfuret
Dy zinne[n] nach wunsch er rüret

Hie lertt der meyste[r] wie man mit dem entrusthaw felen soltt wenn[e] mit den feler[e]n werd[e]n dy meyster ser geplewet dye dy newe[r] versetz[e]n woll[e]n vnd haw[e]n nach dem messe[r] des manß

|

Feler verfueret
die zinnen noch wünsch er rürett

Hie saget der meinster wie mã mit dem entrusch haulb fellent sol wan mit dem feller werdent die meinster sere gepluet die do nuer versetzñ willentt [54r] vnd haulbñ noch dem messer des mans vnd nichtt zu den zÿnnen des mans | |

|

Feler verfieret
die zinnen nach wunsch berieret

Item merckh wie man mit dem Entrusthaw felen soll wann mit dem feler werden die Maister seer betriebt. die damit versetzen wollen vnnd hawen nach dem Duseggen des Mans. vnnd nit nach der plosse des Manns. | | | |

|- valign="top" |
Now, perform the feint this way: do as if you wanted to strike with the Entrüsthau to the upper peaks of his left side, and while striking, as you are close to the Messer, stike to him to the other peak of his right side to the head. |
Nw den feler treyb alzo Thu samb dw ym woellest hawen mit dem entrusthaw zw der oberen czynnen seyner lincken seytten und ym haw so dw nohent pey seynem messer pist so haw ym zw der anderen czynnen seyner rechten seytten zw dem haubt etc.

Sequitur textus. |
Nu den fele[r] treyb alzo Thu als sam du yn wollest hawen mit dem entrusthaw zu den obr[e]n zynne[n] seyne[r] link[e]n seytt[e]n vnd ym haw So du nohent bey dem messer pist So haw ihm zu der andre[n] zynne[n] seytt[e]n seyne[r] recht[e]n seytt[e]n zu dem haubt [etc] |
Nu den feller tribe also thün sam du wollest haulben mit dem entruest haulb zu der obern zÿnnen siner linckñ site~ vnd im haulb So du nahent by dem messer bist so haulb im zu der andern zÿnnen siner rechtñ site~ zu dem hauptt ~

Sr ob du fellest zwifach | | | [150v] Der feler Item den feler mach allso thu als Dam du wollest hawen mit dem Entrusthaw zu der obern zinnen seinner linncken seitten vnnd Imm haw so du nachent bey dem Duseggen bist so haw Im zu der anndern zinnen seinner Rechten seitten zu dem haupt. | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 027r.jpg
|

If you feint in a double manner
Cut the cuts with force

Then, you should understand it this way: hold your Messer on your right side, so that the point is on the ground and the thumb is below on the flat of the Messer. And when he is high in the Luginsland and you have noticed that he let himself be deceived easily and follows eagerly with the displacement, go high in front of your body with the Messer and let the point hang towards the ground and go with the Messer above your left shoulder till over the middle of your head, so that the point goes out over the back and the hilt is against the man. And do as if you wanted to strike to his left side and “simultaneously” strike to his right ear with the Entrüsthau.

|

Ob dw felest czwiüach,
Dy schnydt schneyd mit mach.

Item daß soltu alzo verstan haltt deyn messer auff deyner rechten seytten [18v] daß der ortt auff der erden sey undt der dawm unter auff der flech deß messers und so er den hoch ligt ym luginsland und dw hast gemerckt daß er sich leychtiklich verfuren lest und gerne der versaczung nach get so far auff fuer deyn leyb mit dem messer laß den ort hangen gegen der erden und far mit dem messer uber deyn lincke achsel und uber dy mit deynes hawbcz daß der ortt uber ruck hyn auß gee und das gehulcz gegen dem man stee und thw sam dw yn woellest schlagen zw seyner lincken seytten yndeß schlag yn zw dem rechten oren mit dem entrusthaw.

|

[27r] Ob du felest zwiuach
Dy schnydt schneydt mit mach

It[e]m du solt das alzo verstan halt deyn mess[er] auff deyner recht[e]n seytt[e]n das der ortt auff der erd[e]n sey vnd der dawm vnd[e]n an der flech des messers vnd so er denn hoch ligt Im lunginslandt vnd hast gemerckt das er sich leichtiklich ve[r]fur[e]n lest vnd gern[e] der ve[r]satzu[n]g nach gett so var auff fur deyn leyb mit dem messe[r] vnd laß den ort hang[e]n geg[e]n der erd[e]n vnd var mit dem mess[er] vbe[r] deyn linke achsel[e]n vntz vbe[r] dy mit sey deynes haubtz das der ortt vbe[r] ruck hyn auß gee vnd das gehultz geg[e]n dem ma[n] ste vnd thu sam du In wollest schlag[e]n zu seyn[er] linck[e]n seyt[e]n yndes schlag In zu dem recht[e]n or[e]n mit dem entrüsthaw [etc]

|

Ob du fellest zwiffach
Die schnit schnid mit macht

Daß soltu also verstan halt din messer vff diner messer vff diner rechtñ site~ dz der ortt vff der erden ste vnd der thu°m vntten an der flech des messers vnd so er dan hoch lu°tt Im luginßlant vnd du hast gemerck daß er sich lu°chtiglich verfuren lest vnd gern der versatzung noch gett So far vff fur din lieb mit dem messer laß den ortt hange~ gege~ der erden vnd far mit dem messer vber din lincke achschell vntz vber die mit dines hauptes dz der ortt vber ru°ck hynu°ßgee vnd daß gehultz gege~ dem man ste vnd thu°nsam du zu° wollest schlage~ zu siner linckñ syte~ Indeß schlag in zu dem rechten oren mit dem entru°st haulb ~

Sr der zwinger in prichtt | |

|

Ob du felest zwifach
den schnit damit mach

Item das soltu Also versteen. hallt dem Duseggen auf deinner rechten seitten. das der Ort auf der Erden stee. vnnd der dawm vnnden stannd an der flech. des duseggens vnnd so er dann hoch leit Im luginslannd vnnd hast gemerckt das er sich leychtlich verfieren last. vnnd geren der versatzunng nach geet. so far auf mit dem leyb vnnd lasz den Ort hanngen. gegen der Erden. vnnd far mit dem Duseggen vber[151r]sein rechte achsel. vnnden vber die Mitte deinnes hals das der Ort vberzuckh hinnausz gee. vnnd das gehultz gegen dem Mann stee. vnnd thu samm du Im wollest schlagen seinner linncken seitten zu. Indes schlag zum rechten arm. mit dem Entrusthaw. | | | |

|- valign="top"

|
Cgm 582 027v.jpg

|
Then, if you want to do the feint to the right, do this way: stand with the left foot forwards as above. While you lead your Messer in front of your body, step with the right foot to your left one and menace him as if you wanted to strike to his left side. Then, nod with the upper part of your body towards his left side for a moment and “simultaneously” step with your left foot towards his right side and strike with the Entrüsthau to his right ear. “Simultaneously” go high with the Messer and do as if you wanted to strike to his left side and nod a bit with the body to his left side. “Simultaneously” step with your right foot behind his right one and strike again to his right side with the doubling and strike the short edge behind the blade of his Messer to his face. “Simultaneously” step again around him and go high with the Messer as above, and step with the left foot well behind his right one and strike to his neck. “Simultaneously” go high and step behind him and strike to his stomach-this is called the hitter. “Simultaneously” even step around him well and strike again to his neck. |
Item wiltu den feler recht machen so thu ym alzo stee mit dem lincken fuß fuer alz vor so dw nw daß messer fuer deynen leyb ferwest so schreytt mit dem rechten fuß zw deynem lincken und traw ym alz dw wollest zw seyner lincken seytten schlagen und wenck mit dem obren tayl deyneß leybs [19r] gegen seyner lincken seytten dy weyl yndeß schreyt mit dem lincken fuß auff seyn rechte seytten und schlag yn mit dem entrusthaw zw dem rechten oren yndeß far auff mit dem messer und thu aber sam dw woellest schlagen auff seyn lincke seytten und wenck eyn wenick mit dem leyb uff seyn lincke seytten yndeß schreyt aber mit dem rechten fusß hynter seynen rechten und schlag yn wyder zw der rechten seytten eyn mit dem dupliren und schlag ym dy kurcz schneyd hynter seyneß messerß klingen yn daß an gesichtt yn deß schreytt nach paß umb yn und far aber auff mit dem messer alz vor und schreytt mit dem lincken füß wol hynter seynen rechten und schlag yn ynn seyn genick yndeß far aber auff und schreyt aber hyn hynter und schlag yn ynn den pauch daß hayst der treffer yndeß umbschreyt yn gar und haw ym [19v] wyder zw dem nack etc. |
[27v] It[e]m wiltu den feler recht mach[e]n so thu Im alzo stee mit deyne[m] linck[e]n fuß fur als vor So du nw das mess[er] fur deyne[n] leib furest So schreyt mit dem recht[e]n fuß zu deyne[n] linck[e]n vnd dro ym als du wollest zu seyne[r] linck[e]n seytt[e]n schlag[e]n vnd wenck mit dem obre[n] teyl deynes leybs geg[e]n seyne[r] linck[e]n seytt[e]n dy weyll yndes schreit mit deyne[m] lincke[n] fuß auff seyn rechte seytt[e]n vnd schlag In mit dem entrusthaw zu seyne[n] recht[e]n or[e]n yndes far auff mit dem messe[r] vnd thu aber sam[m] du In wollest schlah[e]n auff seyn lincke seytt[e]n vnd wenck eyn wenig mit dem leyb auff seyn lincke seytt[e]n Indes schreyt abe[r] mit deyne[r] recht[e]n fuß hint[er] seyne[n] recht[e]n vnd schlag In wider zu der recht[e]n seytt[e]n eyn mit dem duplir[e]n vnd schlag Im dy kurtz schneid hint[er] seynes messers kling[e]n In das angesicht Indes schreit nochpaß vmb In vnd far abe[r] auff mit dem mess[er] als vo[r] vnd schreyt mit dem linck[e]n fuß woll hint[er] seyne[n] recht[e]n vnd schlag In In seyn genick Indes var aber auff vnd schreyt abe[r] hint[er] yn vnd schlag Im in den pauch das heyst der treffer Indes vmbschreyt In gar vnd haw Im wider zu dem nacken [etc] | | | | Mer von dem Feler Item wiltu den Feler machen. so thuo also. stannd mit dem linncken fuosz fur. alsz vor. so du Nun den Duseggen vor deinnem leyb fierst. so schreit mit dem rechten fuosz zu seinem linncken vnnd treib In also als wollestu zu seinner Rechten seitten schlagen. vnnd wennck mit dem obern thail deinnes leybs zu seinner linncken seitten. Indes schreit mit deinnem linncken fuosz auf sein rechten vnnd schlag In mit dem Entristhaw zu dem rechten arm. Indes far auf mit deinnem Duseggen vnnd thu aber als wollestu schlagen auf sein linncken seitten vnnd wennck ain wenig mit dem leyb auff sein linncken seitten. vnnd Indes schreit aber mit deinnem Rechten fuosz hinder seinnen rechten. vnnd schlag Im wider zu seiner rechten seitten mit dem Dupliern vnd schlag Im die kurtz schneidin hinder seinnes Duseggen klingen In das angsicht. Indes schreit nach vas vmb In. vnnd far auf mit dem Duseggen. als vor. schreit mit dem linncken [151v] fuosz wol hinnder seinnen rechten Vnnd schlag In Inn sein geinckh Indes far auf schreit aber hin hinndert vnnd schlag In Inn den pauch vnd das haist der treffer Indes vmb schreit In gar vnnd haw Im wider zu dem nackh. | | | |

|- valign="top"

| rowspan="2" |
Cgm 582 028r.jpg

| Then, if you do not want to perform this element announced above, cut him with the doubling through his face. Or, if he wants to go “simultaneously” from the binding, cut him firmly to the next opening. | Item wiltu dyser stuck nicht treyben so schneyd yn mit dem dupliren durch daß maull oder will er yndeß gen auß dem pandt so schneyd yn starck yn dy negsten ploß etc. Sequitur textus. | [28r] It[e]m wiltu disß stuck Eegemelt nicht treyb[e]n So schneyd In mit dem duplir[e]n durch das gesicht mit dem duplir[e]n oder will er yndes gen auß dem pandt so schneyd In starck yn dy negst[e]n ploß [etc] | | | | vnnd wiltu diese stuckh nit treiben so schneid In mit dein Dupliern durch das maul oder will er Indes geen ausz dem pand so schneid In starckh Inn die nechst plosse die du finndest | | | |

|- valign="top"

|

If he wants to do the Entrüsthau and measure to the peaks
You should not forget the Sprechfenster

Here the master teaches a breaking against the feints and Entrüsthaue and speaks: If he wants to, etc. You should understand it this way: if he wants to do feintswith the Entrüsthau, you should break it with the Sprechfenster, that is with the long point, and seek the openings with it in a masterly way, as you know it well. |

|

Will er zu den zynne[n] Rüsten vnd mess[e]n
Sprechuenste[r] soltu nicht vergesse[n]

Hie lertt der meyste[r] eyn pruch wide[r] dy vele[r] vnd entrusthew vnd spricht will er zu [etc] Das soltu alzo verstan will er mit den rusthew[e]n fele[r] mach[e]n So soltu das prech[e]n mit dem sprechuenste[r] das ist mit dem lang[e]n ortt vnd dy plöß da mit meysterlich süch[e]n als du den woll weyst [etc] | | | | | | | |

|}
  1. geschrieben